Kees-Luc SimonsVrijdag 21 juni vierde het netwerk ZeeBraPat het eerste lustrum. Die naam staat voor Zeeland Brabant Parkinson Advanced Therapies. Dat was dus met een wetenschappelijke middag in het ETZ. Daar liet men de eerste uitkomsten zien van een onderzoek in het ETZ onder 29 mensen met zeer ernstige ‘essentiële tremoren’. Deze mensen beven of trillen zonder aanwijsbare oorzaak.
Sociaal-maatschappelijk en economisch is nog een hoop winst te boeken bij de behandeling van patiënten die lijden aan de ziekte van Parkinson. Want het inzetten van moderne vormen van therapie kan hun kwaliteit van leven verbeteren. Maar de samenleving kan ook jaarlijks miljoenen besparen op kosten voor zorg. Daarnaast blijkt bestraling van aangetaste delen in de hersenen met het Gamma Knife succesvol bij het wegnemen van klachten.
Schotten wegnemen
“Behandeling van mensen die lijden aan de ziekte van Parkinson in ons land kost nu 300 miljoen euro per jaar”. Dit schetste Teus van Laar uit Groningen. Hij is de grote man achter Parkinson Platform Noord-Nederland. “Patiënten kunnen tot vijf jaar langer thuis blijven wonen als we zorgen dat getrainde specialisten ze in centra begeleiden. Met een goede kwaliteit van leven”. Dat toonde hij dus aan.
“Een plaats in een verzorgingshuis kost per patiënt 100.000 euro per jaar”, aldus Van Laar. “Daar kunnen we op besparen door de zorg beter te organiseren. En dus schotten in de zorg weg te nemen. We moeten de zorg koppelen aan de behoeften van de patiënt. Niet aan gebouwen en instellingen.”
Hij prees ZeeBraPat als een goed voorbeeld van moderne zorg. Maar hij riep het netwerk tegelijk op ‘verdere stappen te zetten’. “De toekomst ziet er namelijk niet goed uit. We komen in de zorg snel mensen en geld tekort.”
Het aantal patiënten met Parkinson stijgt wereldwijd sterk. In Nederland gaat dat dan ook van rond de 50.000 nu, naar 75.000 mensen binnen enkele jaren.
Diepe stimulatie van het brein
Functionele neurochirurgie heeft al een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Dit toonde chirurg Geert-Jan Rutten van het ETZ aan. Het gaat om het ingrijpen in de delen van het brein die niet goed werken. Het ETZ is al met al koploper in het zuiden in het toepassen van deze ingreep. Door het inbrengen van kleine elektroden verdwijnen dan tremoren. Diepe stimulatie van het brein (deep brain stimulation) dus. Men kan DBS nu eerder en met minder risico inzetten. Met name bij patiënten die jonger zijn dan 75.
Vroeger bleef de patiënt tijdens de ingreep vaak wakker. Dat was om ongewenste reacties tijdens de operatie al te kunnen waarnemen. Rutten toonde ter illustratie een film van een ingreep bij een man. Die man bleef gitaar spelen tijdens het inbrengen van de elektroden in zijn hoofd. Nu is de beoogde ingreep precies uit te tekenen met de nieuwste technische middelen in de OK. Zo kan men de patiënt nu dan ook onder volledige narcose brengen. Want het risico dat functies uitvallen tijdens of na de operatie is erg klein geworden.
Succesverhaal
Verrassend waren de resultaten die onderzoeker Hamid Reza Niknejad liet zien. Onder leiding van chirurg Guus Beute heeft hij 29 patiënten behandeld met het Gamma Knife in het ETZ. Met grote precisie zijn zij bestraald in het apparaat. Allen leden onder tremoren. “Een succesverhaal”, aldus Niknejad. Uitbehandelde patiënten waren na een enkele bestraling toch vrij van tremor. Terwijl zij eerst ook niet meer reageerden op medicatie en te oud zijn voor een operatie.
“Dit opent nieuwe wegen voor uitbehandelde patiënten”, aldus de jonge arts. Hij voegde eraan toe dat de behandeling niet voor elke patiënt geschikt is. “We moeten streng selecteren.”
