Duurzame collages van Tilburgs afval: de residentie van Bianca Co

Ateliers Tilburg liet in de zomermaanden steeds een andere maker plaatsnemen in het leegstaande winkelpand op het Stadhuisplein. Hier gaan ze elk een maand lang voor hun eigen kunstproject de interactie met het winkelpubliek aan. In augustus was de gelegenheid aan Bianca Co (26): een Filipijnse kunstenares gespecialiseerd in de schilderkunst, maar klaar om te gaan experimenteren in de binnenstad.

Geschreven door Evy van Hoof

Tijdens haar vakantie van haar studie aan de Design Academy in Eindhoven ging ze een maand lang intensief in Tilburg aan de slag met het hergebruiken van het afval van de winkelstraten voor haar interactieve kunstwerken.

Van de Filipijnen naar Brabant
Al op jonge leeftijd werd ze blootgesteld aan kunst: grootgebracht met een schilder als grootvader begon ze al vanaf kleins af aan met schilderen en beeldhouwen. Na de opleiding ‘fine arts’ aan de universiteit van Santa Tomas in Manila afgerond te hebben, begon ze steeds meer af te dwalen van de autonome kunsten. Ze begon zich meer bezig te houden met commercieel werk, en uiteindelijk ging ze aan de slag als meubelontwerpster.

Daar werd ze geconfronteerd met de hoeveelheid afval dat geproduceerd wordt bij het productieproces. Na drie jaar kwam ze tot de realisatie dat ze meer wilde, en dat ze haar grenzen verder moest verleggen dan haar thuisland.

“Ik deed onderzoek naar mijn favoriete ontwerpers, en zes daarvan waren afgestudeerd van Design Academy Eindhoven. Ik moest daarheen. Mijn ouders zeiden tegen me: ‘kies waar je maar heen wilt.’ En ik heb Nederland gekozen.” Het is nu precies een jaar geleden dat ze de Filipijnen achter gelaten heeft.

‘Sit inside my head’
In haar aanmelding voor de residentie wilde ze aan de slag gaan met hetgeen waar ze het meest ervaren in is: schilderen. Later kreeg ze de vraag of ze deel uit wilde maken van het festival Kaapstad. Hierdoor heeft ze toch voor een meer interactieve insteek gekozen, zodat het publiek meer plezier van haar kunst kon beleven. Vanuit dit idee kwam het werk ‘sit inside my head’.

Kaapstad- publiek en Bianca Co in de mond van het werk ‘sit inside my head’.  

‘sit in my head’ is een materiële collage van hergebruikt materiaal. Uit de mond golft een tong van bonnetjes van de materialen die ze heeft moeten kopen voor de sculptuur. “In het begin was het werk gebaseerd op de gedachte: ‘voed je kind aan het kapitalisme.’ Maar later werd het bericht dieper, en ging het werk meer over de dankbaarheid die ik voel voor het feit dat ik geld heb om materialen te kopen om dit hoofd te kunnen maken. Het hoeft niet iets te betekenen: het is gekkig, het is autonome kunst, en de functie ervan is een grap. Ik wilde gewoon een hoofd maken waar het publiek van Kaapstad in kon gaan zitten.”

Kaapstad
“Het was zo gaaf. De ene dag komen er twintig mensen, de dag erna dertig, en de derde dag misschien veertig mensen. Een dag was ik aan de late kant en toen ik aankwam stonden er al tien mensen buiten te wachten om binnen te komen. Zoiets had ik nog nooit meegemaakt. Mensen van alle leeftijden hebben plezier van dit werk beleefd: kinderen, ouderen en jongeren. Ik had zo veel geluk en ik ben zo dankbaar dat ik deel van dit festival heb mogen uitmaken.”

Naast het hoofd, dat zeer populair was bij het Kaapstad- publiek, heeft Bianca ook nog een bijpassende hand gemaakt: ‘her fingernails splinter’. “Ik had een beeld in mijn hoofd van een hand die transformeert in een boom. Wanneer ik naar bomen kijk, dan valt het me altijd op dat de wortels lijken alsof ze zich ergens aan vastgrijpen.”

Ze legt uit dat haar hoofd altijd visuele metaforen voor alles bedenkt. “Het interessante voor mij is dat alles hetzelfde materiaal is, maar op drie verschillende manieren. De hand is erg symbolisch voor mij: ikzelf weet niet waar het begint en waar het eindigt: neemt de natuur de hand over of overneemt de consumptie van de mens de natuur?”

Ontevreden
Bianca legt uit dat ze geen specifieke boodschap met haar project heeft voor het publiek, en dat ze zich vooral heel erg heeft proberen te vermaken. “Sommige voorbijgangers waren ook kunstenaars, en ze keken naar de ruimte met zo veel enthousiasme en gepeins, dat mijn bericht naar hen zou zijn om niet te stoppen met het maken van kunst. Ik wist altijd gelijk of een bezoeker zelf ook een kunstenaar was, er is namelijk altijd een beetje verdriet in hun gezicht: ‘Zal ik ooit stoppen dit te maken?”

Toen ze zelf in het begin van de residentie met ‘her fingernails spliner’ bezig was, was ze nog erg ontevreden over wat ze destijds had neergezet. Totdat haar allereerste bezoeker later terugkwam om haar voortgang te zien. Hij was erg onder de indruk en complimenteerde haar werk. “We hadden een fijn gesprek, en ik vroeg hem om advies waarop hij zei: ‘wees niet zo kritisch op jezelf. Alles wat je nu doet is al zo goed. Je hoeft het niet perfect te presenteren. De voortgang zelf is al geweldig, dus doe het rustig aan.’ Dat was heel fijn om te horen.”

Eindexpositie
De werken van alle exposanten zullen uiteindelijk samen tentoongesteld worden tijdens het Kunstcene- weekend in november. In september zal dan ook de laatste residentie plaatsvinden: dit keer een collectief van vier kunstenaars.

Meer informatie over de expositie en de laatste residentie zal komen te staan op de website van Ateliers Tilburg. Meer zien van het werk van Bianca Co? Op haar Instagram @biiancaco kun je up- to- date blijven van haar projecten.

Notitie: dit interview is afgenomen in het Engels, en later vertaald naar het Nederlands.

Omroep Tilburg