Thuiswedstrijd voor exposerende Sigrid Calon in De Pont

Sommige kunstenaars uit Tilburg exposeren en verkopen hun werk over de hele wereld. Neem Sigrid Calon, van wie nu nieuw werk te zien is in De Pont: haar muurschilderingen, installaties, doeken, prints en boeken kun je tegenkomen in Amsterdam of Bern, in Beijing of New York. En hier in onze stad dus. Maar wat maakt haar werk nou zo bijzonder? Ik ging kijken naar haar tentoonstelling in De Pont en liet me overdonderen.

Tekst en foto’s: Nanne op ‘t Ende

Het begint in al het halletje voor de Podiumzaal: de wand is bedekt met strak tegen elkaar geplakte A3’tjes, die allemaal hetzelfde kleurverloop hebben, van fel roze naar wit. Als het verloop op elk vel papier nou rechts zou beginnen, dan had je allemaal verticale banen gehad; door het verloop hadden ze misschien op pilaren geleken. Maar dat rustige patroon wordt door Calon verstoord: in elke verticale rij draait ze een vel om, zodat het verloop niet rechts, maar links begint. En in elke rij schuift die omkering een plek omhoog.

Zo komt door tegendraadsheid alles in beweging: de verticale lijnen worden omgeleid, de omgekeerde vellen maken een opmars schuin over de wand, de zuilen staan niet meer naast elkaar maar achter elkaar, ze lopen op van klein naar groot… Hoe langer ik kijk, hoe meer nieuwe patronen ik ontdek. Maar als ik dichter bij de muur sta, zie ik alleen nog botsende lijnen. En dat doet me denken aan menselijke relaties en aan de samenleving – het lijkt misschien een rare gedachtesprong, maar hoe moeilijk is het om een conflict op te lossen als je er te dicht bij betrokken bent? En hoe logisch is het als je wat meer afstand neemt?

In de grote zaal is de eerste indruk overweldigend. De wanden zijn van onder tot boven bedekt met blinkend koperrood folie waarop in witte inkt een intrigerend design is geprint. Het folie weerspiegelt het licht en de bezoekers, de patronen veranderen steeds, er staat een met stof beklede bank met hetzelfde verloop als die A3’tjes van net en het geheel is prachtig, warm, een beetje verwarrend ook wel: waar moet je beginnen met kijken als het werk samenvalt met de ruimte?

Het koperfolie loopt in vier banen onder elkaar helemaal rond over de vier wanden. Het golft een beetje maar de prints sluiten precies aan – ik wil niet weten hoe moeilijk het was om het werk hier te installeren. Elke baan heeft hetzelfde verloop van licht naar donker en in dit verloop zijn lijnen uitgespaard, naast elkaar of onder elkaar, altijd op dezelfde afstand. Aan de uiteinden zijn ze verbonden, het zijn geen losse lijnen maar langwerpige vormen die verwijzen naar de borduursteken waarmee het voor Calon allemaal is begonnen. Verticaal, horizontaal en schuin kruisen ze elkaar op verschillende manieren. Over die patronen heen zijn dezelfde langwerpige vormen in wit geprint, een paar losse borduursteken verspreid over de wanden. Ze geven houvast in alle beweging die de lijnen suggereren.

Als je dichterbij de wand komt, verdwijn je zowat in de verschillende lagen van het werk, ergens tussen de rasters en de reflecties. Ik zie de wetmatigheden, het systeem dat Calon gebruikt, maar ik zie ook waar ze ineens een andere beslissing neemt: de meeste ‘borduursteken’ in de achtergrond zijn aan twee kanten afgerond, maar op een gegeven moment lopen de lijnen boven van het folie af – alsof er ingegrepen moest worden, alsof het werk losbreekt uit de strakke kaders. De lijnen blijven keurig evenwijdig, maar ze zijn vrij, ze hebben een eigen plaats buiten de rand van het kunstwerk. De verbeeldingskracht is indrukwekkend. Ik kijk nog eens naar de bank. Hij staat precies waar de lijnen in de betonnen vloer elkaar snijden.

Sigrid Calon, te zien in De Pont tot en met 7 april

Bekijk hier een eerder interview met Sigrid Calon: