013 is jarig en bestaat 25 jaar: ‘Top van de Nederlandse muziekindustrie’

Poppodium 013 in de avond. (foto: Gijs Franken)

Ruim 25 jaar geleden was het slechts een pril idee, maar inmiddels is Poppodium 013 niet meer weg te denken uit de Tilburgse binnenstad. Stapje voor stapje groeide 013 uit tot het poppodium van Nederland. Voormalig directeur Martin van Ginkel en de huidige directeur Frens Frijns blikken terug en richten ook al een voorzichtige blik op de toekomst.

Poppodium 013 ontstond uit drie organisaties: Noorderligt, de MuzieKantenwinkel en de BatCave. Een half jaar voor de opening werd Martin van Ginkel de directeur. Hij was niet betrokken bij het samenbrengen van de partijen, maar werd er later bijgehaald. Hij was van 1998 tot 2002 de directeur van het poppodium.

Grotere organisatie
Van Ginkel vindt het belangrijk om aan te geven dat hij niet één van de bedenkers is van Poppodium 013. “Ik ben later ingestroomd, omdat het bestuur van de organisatie vond dat er iemand van buitenaf nodig was om de kar te trekken. Ik ben binnen gekomen om verder te bouwen aan de nieuwe organisatie.” Dat was waar de oud-directeur naar eigen zeggen vooral mee bezig was. “De organisatie werd ineens een stuk groter en er veranderde veel.”

Die verbouwing kwam er niet zomaar. De initiatiefnemers wisten de politiek ervan te overtuigen dat nieuwbouw noodzakelijk was om de popmuziek en -cultuur verder in Tilburg te ontwikkelen. “Bij Noorderligt liepen ze ertegenaan dat er niet genoeg capaciteit was. Er was één ruimte, dus de wens was heel erg om een meer verscheiden aanbod te kunnen brengen. Daarvoor waren zalen van verschillende groottes nodig. Met een grotere zaal haal je grotere acts binnen, maar er moest ook altijd nog een plek voor talentontwikkeling zijn.”

Ook 25 jaar later blijven dat pijlers voor 013. Bij de laatste verbouwing – in 2015 – groeide de grote zaal naar een maximumaantal bezoekers van 3000. Die kan ook nog kleiner worden gemaakt door bijvoorbeeld het balkon te sluiten. Dan is er nog de Next, waar maximaal 700 bezoekers in kunnen. 

Tragisch nieuws
Van Ginkel werd opgevolgd door Guus van Hove. Hij en zijn vriendin overleden in 2011 tijdens hun reis door de Verenigde Staten. Dit nieuws sloeg in als een bom. Er werd toen bewust even gewacht met het aanstellen van een nieuwe directeur. Begin 2012 nam Frens Frijns het stokje over. “Ik trof 11 jaar geleden een organisatie aan die net uit diepe rouw gekomen was, vanwege het overlijden van mijn voorganger”, vertelt de huidig directeur over die periode.

Daarnaast herinnert Frijns zich een organisatie die lang structureel te weinig geld had. “Daardoor waren allerlei investeringen niet gedaan. Maar ik trof tegelijkertijd ook een heel warm bad aan”, vertelt hij.

Groot en divers aanbod
Nadat de directeur eerst veel naar de mensen bij 013 geluisterd had, ontwikkelde hij een visie. Met als doel: naar de top Nederland op popgebied. “Daarvoor was een aantal dingen nodig. We moesten niet alleen bekend zijn in de heavy muziek, maar ook in de hiphop, elektronische muziek en alternative mainstream.” Wanneer Frijns hierop terugkijkt, moet hij lachen. “We hebben een prachtig pand en we hebben ons aanbod meer divers gemaakt, dus ik denk dat het allemaal wel gelukt is.”

Dat ziet ook Van Ginkel. “Het idee van de mensen die het toen bedacht hebben – het verbreden van het aanbod en daarmee meer mensen aanspreken – is enorm goed gelukt. Het is nu ondenkbaar dat 013 er niet meer zou zijn in de stad. Het is zo’n belangrijke culturele instelling in de stad. Het heeft Tilburg mede op de kaart gezet.”

Nog verder groeien
De groei van 013 is ook voor de huidige directeur het hoogtepunt. “Het is ons gelukt om heel actueel te zijn in de programmering en daardoor halen we ook grote namen binnen. Ik denk dat we wel kunnen stellen dat we aan de top van de Nederlandse muziekindustrie zitten. Dat vind ik het belangrijkste, dat dat gelukt is.”

Het poppodium is niet meer weg te denken uit Tilburg, maar nog verder groeien wordt lastig. “We hebben natuurlijk te maken met een aantal vierkante meters”, stelt Frijns. “Al kan het altijd groter en breder. Ik denk dat we vooral in moeten zetten op een hele inclusieve programmering, zodat we ook de mensen bereiken die we nu nog niet bereiken.”

Verder wil de directeur nog niet te veel onthullen, al zijn er al wel wat voorzichtige plannen. “We hebben opdracht gegeven om een onderzoek te doen naar een locatie voor een open air concert venue voor zo’n 20.000 bezoekers.” Waar dat dan precies moet komen, wil Frijns niet zeggen.

Kwalitatief groeien
Ook Van Ginkel weet niet of 013 nog wel verder moet groeien in bezoekersaantal. “Ik heb zelf niet het idee dat je nu moet willen doorgroeien naar een zaal van bijvoorbeeld 5000 mensen. Dit jaar gaat Poppodium 013 weer naar een recordaantal bezoekers.” Groeien op andere vlakken zou volgens de oud-directeur wel logisch zijn. “Ik denk dat je vooral op zoek moet naar kwalitatieve groei, een nog betere programmering. Daar zijn de mensen die daar nu verantwoordelijk voor zijn ook al mee bezig.”

Pieter Soethout