Gerard van Laarhoven, gepensioneerd jurist, is graag bezig. Hij is al vijf jaar buurtbemiddelaar. “Ik vond dat ik iets met vrijwilligerswerk moest doen. In mijn werkzame leven heb ik ook te maken gehad met juridische conflicten. Ik wilde het liefst een klant bijstaan als er een oplossing was voor beide partijen. Daarom sprak buurtbemiddeling mij aan.”
“Buren kennen elkaars naam vaak niet eens.”
De meest voorkomende conflicten waar mensen bemiddeling bij nodig hebben zijn geluidsoverlast, treiterijen en omgevingsproblemen, zoals ruzie om een parkeerplaats. “Soms is het schrijnend om te zien dat buren elkaar vaak niet eens kennen of elkaars naam niet weten.” Gerard benadrukt in gesprekken altijd dat hij onpartijdig en vrijwillig werkt. “Wij zorgen dat ze allebei onafhankelijk van elkaar hun verhaal doen. Ik zeg altijd: ‘als mens heb je een oordeel maar als bemiddelaar niet.’ ”
Geen rijdende rechters
Na het aanhoren van beide verhalen, komt er een bemiddelingsgesprek. “Wij zijn geen rijdende rechters; we vellen geen juridisch oordeel. Wij proberen mensen zelf na te laten denken over mogelijke oplossingen en ze dichter bij elkaar te laten komen. Dat lukt in 8 op de 10 gevallen.”
Na vier tot zes weken peilen de bemiddelaars of het conflict nog steeds is opgelost. “Het allermooiste is als je echt een doorbraak forceert in de verhouding met de buren. Ik heb ooit moeten bemiddelen bij een conflict tussen een buurman die naast een gezin woonde met kinderen die veel lawaai maakten. Zij hadden al een tijd een verblijfsvergunning, maar konden geen Nederlands. De buurman kon geen contact met ze krijgen.”
Op de koffie
Voor het gesprek was een tolk nodig. De vader van het gezin vertelde dat ze in het land van herkomst boeren waren en nooit op school hebben gezeten. De ouders gaven toe dat ze geen idee hadden hoe ze met hun nieuwe situatie om moesten gaan. “De kinderen waren het helemaal niet gewend om in een rijtjeshuis te wonen; ze waren altijd buiten.” De man die de melding maakte, sprak af om op de koffie te komen bij zijn buren. “Dat is het mooiste wat je kunt bereiken.”
In gesprek gaan met elkaar, daar gelooft Gerard heilig in, al komt er niet altijd een bemiddelingsgesprek tot stand. “Praten met elkaar heeft altijd toegevoegde waarde. Ik snap ook wel dat mensen denken: ‘zoek het maar uit’, maar dat vind ik altijd wel jammer. Als buurtbemiddelaar moet je je het niet aantrekken als iemand niet wil praten, hoe hard je je best ook doet.’
“Ik denk wel eens: ‘mensen mensen mensen, waar maken jullie je druk over?”
Van Laarhoven heeft bijna alle wijken in Tilburg gezien. “Ik heb een goed pensioen en woon in een groot huis in een mooi dorp. Ik kom voor het eerst ook in wijken waar half Nederland een mening over heeft, maar ik ben bang dat half Nederland nooit in die wijken komt. Dit werk heeft me gesterkt in het idee dat we meer kunnen doen voor elkaar.”
“Als we daarna naar een ‘rijkere’ wijk vertrekken en horen wat mensen daar bezighoudt; ik oordeel niet in een bemiddelingsgesprek, maar dan denk ik wel eens: ‘mensen, mensen, mensen, waar maken jullie je druk over?’ In gesprekken proberen we mensen ook tot dat inzicht te laten komen.