Kees-Luc Simons
Het 3D-Lab is opgericht om chirurgen door middel van 3D-technieken in staat te stellen operaties optimaal voor te bereiden en uit te voeren. Mike Bemelman, een van de initiatiefnemers, runt al enige tijd samen met collega-chirurgen het 3D-Lab in de vrije (avond)uurtjes. Er bleken steeds meer verzoeken voor het maken van 3D-modellen binnen te komen. Maar de chirurgen zijn naast dit lab ook verantwoordelijk voor het draaiend houden van poliklinieken en operatiekamers. Dat zorgde ervoor dat de continuïteit van het 3D-Lab in het gedrang kwam.
Kersverse aanwinsten
Met de vaste aanstelling van projectleiders Pieter-Jan Scheerlinck en Vito van Dal lijkt dat inmiddels verleden tijd te zijn. “Er is nu altijd iemand aanwezig bij wie chirurgen kunnen binnenlopen voor verzoeken”, legt Mike Bemelman uit. “Vijf minuten later gaat men ermee aan de slag, iets wat vroeger anders was. Toen moest ik daar ’s avonds of ergens tussendoor voor gaan zitten.”
Pieter-Jan en Vito zullen in het begin vooral 3D-prints maken voor de afdeling MKA (Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie). “Daar kunnen wij modellen voor ontwerpen en printen die chirurgen tijdens operaties kunnen gebruiken”, licht Van Dal toe. De afdeling MKA maakte al geregeld gebruik van 3D-technologie, maar deed dat destijds samen met een extern bedrijf. Dat verandert nu dus in een directe samenwerking met het 3D-Lab van het ETZ.
3D-model toont vóór een operatie het gewenste resultaat
Een voorbeeld is een verkeerd aangegroeid deel van een bot dat het team van het lab doorneemt met speciale software. “Zo kun je het gewenste resultaat voor de patiënt precies plannen. Dat leidt uiteindelijk tot het maken van een kunststof model”, vertelt Van Dal. Gaat het om een kaakcorrectie? Het model zal dan als mal de precieze stand van de boven- en onderkaak bepalen. “Dat plaats je op de tanden en past precies in de gebitsafdruk van de patiënt”, aldus Van Dal. Collega Scheerlinck vult aan: “Door 3D-planning is de kaakstand tijdens de operatie áltijd juist, terwijl dat vroeger wat meer op gevoel werd gedaan.”
Bij het werk voor de afdeling MKA stopt het niet. Van Dal en Scheerlinck, die dagelijks te vinden zijn in het 3D-Lab, zullen beschikbaar zijn voor elke specialist van het ETZ die ondersteuning nodig heeft op het gebied van 3D-printen. Zo gaan ze modellen maken van botbreuken, van fistels (ongewone kleine, open verbindingen tussen holle organen), van afwijkingen aan bloedvaten of van bloedvaten die zijn aangetast door aderverkalking. Voor de laatstgenoemde aandoening kan een rood 3D-model (zie afbeelding helemaal bovenaan) van een slagader worden geprint. Daarbij beeldt witte aanslag aderverkalking uit.
Ambities
Naast datgene waar het 3D-Lab op dit moment al toe in staat is liggen er toekomstplannen op tafel. De ervaring die het lab gaat opdoen met het maken van 3D-modellen voor de afdeling MKA zal hier onder andere de weg in wijzen. De beoogde volgende afdeling in dit geheel is Traumatologie, waar 3D-modellen worden ingezet bij operaties van complexe botbreuken. Mike Bemelman: “De te nemen stap daarna is het nadenken over schedel- en kaakimplantaten die we hier in het ETZ willen ontwerpen.”
