Het moment van de waarheid voor chroom-6-slachtoffers

Tilburg – De meer dan achthonderd Tilburgers die tijdens hun werkzaamheden voor re-integratieproject tROM werden blootgesteld aan het kankerverwekkende metaal chroom-6 hebben er meer dan twee jaar op moeten wachten, maar deze week komt er dan eindelijk een oordeel. Aanstaande donderdag zullen de onafhankelijke onderzoekscommissie en het RIVM de resultaten bekendmaken van hun onderzoek naar de gezondheidsrisico’s voor de gedupeerde werkers die tussen 2004 en 2011 op het terrein van NedTrain met giftige verf werkten. Een goede gelegenheid om het geheugen even op te frissen. Want hoe zat dat ook alweer met die hele chroom-6-kwestie?

Door Robert Urbaschek

Het begint allemaal in 2004. Om even een idee te krijgen van hoe lang geleden dat is: dat is het jaar dat de sociale netwerken Facebook en Hyves zijn opgericht, een ongekend krachtige tsunami grote delen van Zuidoost-Azië verwoestte en de nummer 1-single in Nederland Dragostea din tei van de Moldavische band O-zone was. In dát jaar begint in Tilburg een nieuw project voor langdurig werklozen met een uitkering, waarbij zij voor het Spoorwegmuseum oude treinen op moeten knappen. Tijdens hun werkzaamheden moeten zij onder andere verflagen van treinen afschuren, waarbij zij veelal geen mondkapjes, werkschoenen, overalls, of andere beschermende kleding dragen, zo vertellen enkelen van hen aan het Brabants Dagblad.

Het project gaat door tot en met 2011. Pas in 2015 wordt bekend dat de verflagen van NS-treinen uit voornamelijk de jaren negentig chroom bevatten. De stof heeft een sterk roestwerende werking. Zo sterk zelfs, dat het volgens het ministerie van Defensie onmisbaar is in de luchtvaart.

Na veel ophef laat de gemeente Tilburg eind 2016 een onafhankelijke onderzoekscommissie opstellen, met als doel de onderste steen boven te krijgen. In de commissie zitten onder anderen een hoogleraar toxicologie, een advocaat en een oud-burgemeester. Naast het ondervragen van de getroffen werknemers, schakelt de commissie ook het RIVM in om de precieze arbeidsomstandigheden te achterhalen, en te bepalen of de wet is overtreden. En natuurlijk om erachter te komen of de werknemers zich zorgen moeten maken over hun gezondheid.

Net als asbest is chroom-6 pas schadelijk wanneer het vrijkomt, zoals bijvoorbeeld bij schuur- of laswerkzaamheden, zo valt te lezen in een folder van het Instituut voor Klinische Arbeidsgeneeskunde. Blootstelling kan leiden tot aandoeningen als longkanker, astma, eczeem en zelfs gaten in je neusschot. Maar of je er ook daadwerkelijk ziek van wordt, is onder meer afhankelijk van de duur en mate van blootstelling. Bovendien kunnen ziektes zoals kanker vaak pas jaren later ontstaan en tegen die tijd is de stof allang uit je lichaam. In tegenstelling tot asbest, dat in je lichaam aanwezig blijft, is chroom-6 namelijk na 120 dagen niet meer meetbaar in bloed of urine. En dat maakt het bijzonder lastig om erachter te komen of het daadwerkelijk de veroorzaker van je ziekte is. Dus misschien is het niet zo gek dat het onderzoek zo lang op zich heeft laten wachten, maar de onzekerheid rondom deze zaak is natuurlijk schrijnend voor de betrokkenen. De gemeente Tilburg kwam hen enigszins tegemoet door de afgelopen drie jaar het eigen risico te vergoeden, met een bijbetaling van vijfhonderd euro vanwege de vertragingen.

Maar nu gaat de commissie dus eindelijk een oordeel uitspreken, evenals een advies geven aan de gemeente Tilburg. Na de bijna één miljoen euro schadevergoeding die het ministerie van Defensie vorig jaar uitkeerde aan medewerkers die tijdens hun werkzaamheden ook aan chroom-6 zijn blootgesteld, zullen de verwachtingen hoog zijn. De presentatie van de bevindingen van de onderzoekscommissie begint aanstaande donderdag om 11.30 uur in het Koning Willem II Stadion. Het is tevens live te volgen via hun website.

Foto: Roel Hemkes/flickr.com

Omroep Tilburg