Vanessa Spaanderman
Op de kaart ‘blauwtong positief per woonplaats 2024‘ van de Rijksoverheid valt te zien dat inmiddels een aantal gemeenten binnen de regio te maken heeft met besmettingen. In totaal gaat het op dit moment om 15 besmettingen. In de tabel hieronder valt te lezen waar de besmettingen in de gemeente Tilburg, Goirle, Hilvarenbeek en Oisterwijk plaats hebben gevonden.
| Dorp | Klinisch positief | PCR Positief |
| Biezenmortel | 2 | |
| Udenhout | 1 | |
| Goirle | 1 | |
| Hilvarenbeek | 3 | |
| Haghorst | 1 | |
| Esbeek | 1 | |
| Diessen | 1 | |
| Biest-Houthakker | 2 | |
| Haaren | 1 | 1 |
| Moergestel | 1 |
Dierenarts Maarten van den Bosch van Diergeneeskundig Centrum Oisterwijk ziet in de praktijk vooral besmettingen bij schapen. “Zij staan echt op nummer één. Schapen worden er ook het ziekst van. Daarna volgen de koeien. Geiten zijn momenteel veel minder getroffen. Daar zien we eigenlijk nog geen verschijnselen,” aldus Van den Bosch.
Blauwtong
De ziekte blauwtong treft dus vooral schapen, maar ook runderen, geiten en kameelachtigen. De ziekte wordt veroorzaakt door het blauwtongvirus. Kleine vliegjes genaamd ‘knutten’ kunnen hiermee besmet zijn. Zij brengen het virus over op de herkauwers. Dat gebeurt voornamelijk in de zomer, wanneer de temperaturen warm zijn.
De besmette dieren krijgen onder andere koorts en zwellingen van bijvoorbeeld de tong en lippen, waardoor ze veel gaan kwijlen. In ernstige gevallen kleurt de tong blauw. Ook zijn de randen van de klauwtjes vaak aangetast. Veel dieren stoppen met eten, liggen veel of worden kreupel. Door de besmetting en bijkomende ziekte kunnen dieren zelfs overlijden.
Voorkomen is beter dan genezen
Voorkomen dat schapen en andere herkauwers ziek worden, is bij het blauwtongvirus heel lastig. Dierhouders kunnen weinig tot niets doen om de besmetting van hun dieren te voorkomen. “Knutten zitten overal, dus het valt erg tegen om schapen te beschermen. Ze zijn het actiefst in de schemering, dus het zou kunnen helpen om de schapen dan binnen te houden. Maar voor veel mensen is dat helemaal niet mogelijk, omdat de dieren ergens in een weitje staan of in een natuurgebied.”
Vaccinatie is de effectiefste oplossing. Sinds april 2024 is het gebruik van een vaccin tegen het virus toegestaan. Later dit jaar zijn een tweede en derde vaccin ook goedgekeurd. Volgens de dierenarts heeft vaccineren daadwerkelijk effect. “Vorig jaar was de sterfte onder schapen die besmet waren met het virus gemiddeld 80 procent. Nu zien we dat dit dankzij de vaccinatie is gedaald naar 1 tot 5 procent. De schapen die nu nog sterven, hebben vaak ook andere onderliggende aandoeningen, zoals een worminfectie,” aldus Van den Bosch.
Hardnekkig virus
Van den Bosch verwacht niet dat het virus snel verdwenen is. “Koeien die niet gevaccineerd zijn, worden het reservoir voor het virus. Dus als een koe door een knut geprikt wordt, blauwtong krijgt en beter wordt, kan het virus nog een jaar lang in het bloed te vinden zijn”, legt de dierenarts uit.
In de winter zijn knutten inactief, maar als ze in het voorjaar weer opduiken, kan het virus terugkomen. “Die koeien houden het virus in hun lichaam en als zo’n knut weer zo’n besmette koe prikt, wordt de knuttenpopulatie opnieuw besmet. Dan krijg je weer circulatie van het virus. Dus we zullen nog minimaal één jaar, maar ik denk nog een paar jaar, veel moeten blijven vaccineren.”
Sinds september 2023 spreekt de Rijksoverheid over een uitbraak. De zieke beesten kunnen zelf geen andere herkauwers besmetten. In Nederland zijn er rond de 1 miljoen schapen en voor elk schaap is 1 dosis van het vaccin nodig. Runderen moeten 2 keer worden gevaccineerd. Het vaccineren is niet verplicht, de keus ligt bij de veehouders zelf. Overigens kunnen mensen niet besmet worden met het blauwtongvirus.
LEES OOK:
Tien besmettingen met blauwtong: ‘Schapen gaan dood door koorts’
