Gemaakt door Edita Saakian en Pieter Soethout
Net na de start van het schooljaar waren er volgens Tilburg University bijna 300 studenten die geen zicht hadden op permanente woonruimte. De helft hiervan had zelfs geen tijdelijke woonruimte. Uit een brief van het college blijkt dat het op dit moment nog om 177 studenten gaat.
“We kwamen erachter dat we waren opgelicht.”
Studenten zijn volgens de universiteit zelf verantwoordelijk voor het vinden van een kamer. Dat is in de huidige woningmarkt makkelijker gezegd dan gedaan. Studenten proberen van alles om aan woonruimte te komen, maar het lijkt vaak op niets uit te lopen. Zo ook bij Rafa en Javier uit Madrid die op de stadscamping in Tilburg verblijven. Zij gingen ervan uit dat ze een woning te pakken hadden, maar ze kwamen bedrogen uit.
‘We zijn in mei begonnen met zoeken en eind juli hadden we ons plekje gevonden. Toen we hier aankwamen, kwamen we erachter dat we waren opgelicht. Toen konden we twee weken bij vrienden in Eindhoven blijven en nu zijn we dus hier.’ De twee doen er alles aan om aan een kamer te komen. ‘Elke ochtend sturen we mails naar verhuurbedrijven en gaan we naar bezichtigingen. Er is gewoon te veel vraag, want er komen dertig mensen naar iedere bezichtiging.’
Javier vindt dat de universiteit niet zoveel studenten aan moet nemen. ‘Ik ken al twee Spaanse studenten die noodgedwongen hebben moeten stoppen met hun studie.’
Tijdelijke verblijfplaats
Tilburg University heeft met een aantal locaties een overeenkomst om een deel van de studenten tijdelijk te huisvesten. Hier kunnen zij dan tegen een verlaagd tarief verblijven.
Er zijn vijftig studenten ondergebracht in huisjes op de Beekse Bergen. Een woordvoerder van de universiteit licht dit toe: ‘De studenten betalen een heel redelijk bedrag en zeker niet net zoveel als iemand die gewoon een weekje op vakantie wil.’ Wat de studenten dan wel betalen wil de woordvoerder niet zeggen. De studenten moeten nog altijd dringend op zoek naar een permanente woonoplossing. ‘We hebben een afspraak met de Beekse Bergen om de studenten tot aan de herfstvakantie de mogelijkheid te bieden om iets anders te vinden. Daarna moeten ze weg.’
Ook Roots Hostel is een samenwerking aangegaan met Tilburg University. Hier mogen de studenten uiterlijk tot 17 oktober blijven. In totaal gaat het om ongeveer 24 personen. De studenten betalen inclusief toeristenbelasting 26 euro per nacht.
Studeren vanuit een hotel
Ook verblijft een aantal studenten in het IBIS Hotel in Tilburg. Zij verblijven hier met twee personen per kamer van ongeveer acht tot tien vierkante meter. Luca di-Bella, student aan de universiteit van Tilburg, doet hieronder zijn verhaal.
Niet iedereen is hoopvol
Veel studenten keerden vorig jaar vanwege de pandemie terug naar huis. Zo ook Teodora; zij is derdejaars studente aan de Universiteit van Tilburg. Haar thuisbasis is München.
‘In het eerste jaar van mijn studie woonde ik nog in Tilburg. Vorig jaar vertrok ik weer naar München omdat alle lessen naar online verschoven. De universiteit wil nu weer zoveel mogelijk lessen op de campus aanbieden. ‘Ik wist dat het chaotisch ging worden. Ik zit in bijna 50 Facebookgroepen. Ik heb zoveel mensen om hulp gevraagd. Veel van mijn niet-Nederlandse vrienden hebben hetzelfde probleem.’
Teodora heeft nog altijd geen woonruimte. ‘Als ik reageerde op advertenties van woningen, kreeg ik bijna alleen maar reacties terug van oplichters. Ik kreeg foto’s die niet klopten en ik kreeg nooit antwoord op mijn vragen. Op sommige websites moet je eerst betalen voordat je op een advertentie reageert. ‘Terwijl ik de hele tijd op zoek was naar een huurhuis in Nederland, was ik blijkbaar aan het mailen met mensen in Engeland en aan het bellen met iemand in Noorwegen. Ze probeerden mij geld afhandig te maken voor een abonnement dat ik niet had en service die ik nooit had gekregen.’
“Dat de universiteit niks doet, maakt ons allemaal gek.”
Wat de zoektocht ook niet makkelijk maakt, is dat sommige studenten liever met mede-Nederlanders wonen. ‘Ik had via een vriendin een kamer gekregen in Tilburg. Ik was al helemaal klaar om naar Nederland te gaan, totdat mijn vriendin vertelde dat haar huisgenoten liever een Nederlandse huisgenoot wilden.’ Teodora probeert het te begrijpen: ‘Ik neem het ze niet kwalijk. Er zijn genoeg mensen die internationale studenten als huisgenoot willen, maar dan staat de huisbaas het weer niet toe.’
Ze besloot in München te blijven en de lessen weer online te volgen. Ik dacht: ‘Tilburg University moet accepteren dat ik geen plek kan vinden. Ik kom niet naar Tilburg als ik geen onderdak heb.’ Volgens Teodora gaat er veel mis op het gebied van communicatie met de Universiteit. ‘Het feit dat de universiteit niets doet, maakt ons allemaal gek. Toen ik mijn situatie uitlegde, kreeg ik de link om me uit te schrijven voor dat jaar.’
Volgens Teodora moet er nodig iets veranderen. ‘Hoe kunnen ze studenten toelaten als Tilburg de capaciteit niet heeft om ze te huisvesten? De regering moet iets doen.’
Op eigen initiatief
Sommige Tilburgers nemen zelf studenten in huis die geen vaste woonplaats kunnen vinden. Wim van de Donk, voorzitter van het bestuur van Tilburg University, riep hiertoe op in een open brief op Tilburgers.nl. Ook Avans Hogeschool riep inwoners op om studenten in huis te nemen. Een van die mensen is Piet van Beurden, leraar aan de Fontys Academy for Creative Industries.
‘Vanaf half augustus heb ik studenten in huis. Op dit moment zijn dat er nog vijf, die allemaal druk op zoek zijn naar een permanente plek. Ik ben er een paar jaar geleden mee begonnen, omdat er toen ook al een probleem was.’
Er zijn volgens Van Beurden veel scammers actief. ‘Een tijdje geleden had ik een student in huis die al drie maanden huur vooruit had betaald om vooraan in de rij aan te sluiten. Helaas voor haar kwam ze op het adres aan en woonde daar andere mensen die helemaal niets af wisten van de verhuur. Dat zijn heftige dingen.’
Ook Jolanda Peters neemt samen met haar man studenten in huis. Het plan is om de studenten onderdak te bieden voor een half jaar. ‘De kinderen van mijn partner hebben zelf ook een tijd in het buitenland gestudeerd. Dat gunnen wij deze studenten ook.’
Jolanda en haar man waren samen met nog één ander iemand de enige die reageerden op de oproep van de universiteit. Volgens Jolanda heeft dat te maken met de huidige tijdsgeest. ‘We zitten helaas in een wereld waar mensen steeds meer op zichzelf zijn. Niemand is meer écht sociaal.’ Volgens haar willen mensen hun privacy vooral niet opgeven. ‘Nieuwe mensen voor langer op bezoek hebben kan op termijn gaan irriteren. Die irritaties moet je durven en kunnen uitspreken. Als dat niet lukt, is het gedoemd te mislukken.’
Zorgplicht houdt ergens op
Piet van Ierland, hoofd communicatie van Tilburg University, geeft aan dat de universiteit verantwoordelijkheid voelt voor de huisvesting van studenten.
‘We voelen ons zeker verantwoordelijk voor studenten die geen huisvesting kunnen vinden. We hebben op verschillende plekken tijdelijk onderdak geregeld. Daarnaast hebben we goed gecommuniceerd met de aankomende, internationale studenten. We hebben studenten gebeld en e-mails gestuurd.’
Van Ierland vindt niet dat Tilburg University te veel studenten heeft aangenomen. ‘Dit jaar is het wel lastiger, omdat er door corona dit jaar eigenlijk twee lichtingen naar Tilburg komen. Vorig jaar was het onderwijs vooral online en veel internationale, maar ook Nederlandse studenten hebben ervoor gekozen om thuis te blijven wonen.’
“Er moeten voor 2024 ongeveer 1900 woningen bij.’
Het hoofd communicatie van Tilburg University vertelt uit ervaring dat iedereen wel een plekje weet te vinden. ‘Studenten studeren gedurende het jaar af en dan komen er weer meer kamers vrij. Tot op heden is dat altijd uitgekomen. Daarnaast zijn we ook nog bezig om de tijdelijke huisvesting te verlengen als niet iedereen een vaste plek heeft gevonden. We voelen echt wel een zorgplicht naar onze studenten en ze mogen niet zomaar op straat belanden.’
Volgens Van Ierland moeten studenten het blijven proberen. ‘We geven tips over waar het aanbod te vinden is, hoe ze moeten zoeken en hoe ze met de juiste mensen in contact komen. Daarnaast zijn we samen met de gemeente en woningbouwcorporaties bezig met het realiseren van nieuwe woningen voor internationale studenten. Er moeten voor 2024 ongeveer 1900 woningen bij.’
Toch vindt hij wel dat de zorgplicht van de universiteit ergens ophoudt. ‘Iedere student, waarvoor het niet te bereizen is vanuit zijn of haar thuisplek, is uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor het vinden van een kamer.’
Ook het college benadrukt de eigen verantwoordelijkheid die studenten hebben bij het vinden van woonruimte. Daarnaast worden steeds vaker kamers aangeboden met de tekst ‘Dutch only’of ‘no internationals’. Dit past volgens het college niet in de inclusieve stad die Tilburg wil zijn. Daarom doen zij ook een oproep aan verhuurders om internationale studenten niet uit te sluiten.