Luchtbuks Ria, icoon van Tilburgse kermis, op 101-jarige leeftijd overleden

Luchtbuks Ria bij de schiettent op de Tilburgse kermis in 2020. (foto: Omroep Brabant)

Ria van Dijk, beter bekend als ‘Luchtbuks Ria’, is overleden. Tachtig jaar lang bezocht ze schiettenten op de kermis in Tilburg. Ze kreeg bekendheid door de foto’s die bij een welgemikt schot in de roos van haar gemaakt werden.

Ria van Dijk stierf donderdagavond aan de gevolgen van een longontsteking in het Tilburgse zorgcentrum Het Laar waar ze woonde. Ze werd 101 jaar oud, meldt Omroep Brabant. “Ze is altijd een vrolijke figuur geweest. Dat vonden we als kind al”, zegt haar neef Kees Zoontjens. Volgens Zoontjens is zijn tante rustig ingeslapen.

Ria van Dijk wist als geen ander dat luchtbuksen op de kermis altijd een afwijking hebben en zelden goed zijn afgesteld. “Dat doen die ondernemers zodat je blijft schieten, anders gaat het te gemakkelijk.” Daar had ze met al haar ervaring een oplossing voor. Ze kocht eerst een serie schoten om het geweer uit te proberen en te kijken of de afwijking naar links of naar rechts ging. “De volgende serie is het dan meestal raak. Zo niet, dan stop ik. Het mag me niet te veel geld kosten”, bekende ze.

Zestien was ze toen ze voor het eerst in een schiettent op de Tilburgse kermis een foto van zichzelf schoot. Dat was in 1936. Meisjes deden dat toen nog niet, maar Ria trok zich daar niets van aan. Ze was een vrijgevochten, onafhankelijke vrouw. Met een opleiding tot apothekersassistente op zak, opende ze al voor haar dertigste een eigen drogisterij.

Luchtbuks Ria schoot in 1936 als zestienjarige haar eerste kermisfoto. (foto: Omroep Brabant)

Het schieten met een luchtbuks had ze geleerd van haar oudere broer Jan. Ze oefende in de achtertuin van het huis in ’t Goirke waar ze opgroeide. Geen schiettent kon ze sindsdien voorbijlopen zonder te schieten. Ieder jaar, met uitzondering van de oorlogsjaren, kwam er een kermisfoto bij. Die foto’s bewaarde ze zorgvuldig en onbedoeld bouwde ze op die manier aan een fotografisch overzicht van de tijd. De foto’s lieten prachtig zien hoe ze ouder werd en hoe de mode veranderde.

Nadat de Tilburgse fotograaf Joep Eijkens de serie ontdekte en de foto’s in 2006 voor het eerst voor iedereen te zien waren, als onderdeel van een tentoonstelling over de Tilburgse kermis, ging het hard met de bekendheid van ‘Luchtbuks Ria’. Het Stedelijk Museum in Amsterdam kocht de serie aan, er kwamen tentoonstellingen, ook in het buitenland en de foto’s gingen de hele wereld over. En Ria van Dijk kon geen kermisfoto meer schieten zonder een legertje camera’s om haar heen.

Op haar honderdste verjaardag leek er vanwege de coronapandemie geen kermis in Tilburg te komen. Daarom kwam er speciaal voor haar een schiettent naar het terrein van het zorgcentrum waar ze woonde. Vanuit haar rolstoel legde ‘Luchtbuks Ria’ aan… en schoot opnieuw raak.

In 2021 verscheen het kinderboek ‘Oma Luchtbuks’, waarvoor Ria van Dijk model had gestaan. “En ik heb niet eens kleinkinderen”, bekende ze bij de presentatie. Ria van Dijk bleef haar leven lang ongehuwd.

Omroep Brabant