Kees-Luc Simons
Neurochirurg Guus Beute is enthousiast over de nieuwe elektroden. “Op de mogelijkheden die deze revolutionaire draadjes bieden hebben we jaren gewacht. Het is fantastisch dat ze nu beschikbaar zijn en we ze bij onze patiënten in kunnen zetten.”
Techniek
Deep Brain Stimulation (DBS) is een techniek waarbij twee elektroden in het brein worden geplaatst. Een onderhuidse batterij, ook wel neurostimulator genoemd (vergelijkbaar met een pacemaker), stuurt die elektroden aan. Deze batterij – die onder het sleutelbeen komt te zitten – zorgt via de elektroden voor elektrische stimulatie van heel precies bepaalde gebieden in het brein. “De stroom uit de batterij kan de klachten van neurologische aandoeningen, zoals Parkinson, enorm verlichten. Het onderdrukken van klachten als trillen, traagheid en stijfheid heeft een zeer positieve invloed op de zelfstandigheid en de kwaliteit van leven van de patiënt”, laat het ETZ weten.
Robuust effect
Diepe hersenstimulatie bestaat al jaren, maar de nieuwe elektroden bieden in combinatie met de neurostimulator extra mogelijkheden die voor de behandeling van belang zijn. “Want met de nieuwe elektroden kan de behandeling beter dan voorheen op elke patiënt worden toegespitst”, legt neuroloog Thies van Asseldonk uit. “Elke patiënt heeft namelijk een andere hoeveelheid stroom nodig. Bovendien gaven de ‘oude’ elektroden stroom in een groter gebied in de hersenen af. Zo kan bijvoorbeeld het spraakdeel negatief worden beïnvloed. Hierdoor gaan mensen onduidelijk spreken als bijwerking van de stroom. Met de nieuwe elektroden kunnen we de stroom heel zuiver naar de juiste plek sturen, tot op de millimeter nauwkeurig. Dit geeft een robuust effect met minder bijwerkingen.”
Bijzondere eigenschap
Een andere bijzondere eigenschap van de nieuwe elektroden is dat ze niet alleen stroom leveren aan de hersenen, maar ook hersensignalen kunnen registreren. “Die registraties bieden ons nuttige informatie over de toestand van de patiënt”, verduidelijkt Guus Beute. “Een patiënt heeft soms iets meer of juist iets minder stroom nodig. We gaan daarom verder onderzoek doen naar deze signalen, met als uiteindelijk doel een zelflerende en zelfsturende stimulator. Net zoals een pacemaker al vele jaren ‘luistert’ naar het hartritme van een patiënt en direct actief wordt als dat nodig is.”
Doorbraak
Tot nog toe passen de behandelend neuroloog en de Parkinson verpleegkundigen de stimulator vaak aan op grond van de symptomen van de patiënt. Maar in het ultieme geval zou een zelfsturende stimulator het instellen door zorgverleners in de toekomst overbodig maken. Want de informatie uit de elektroden wordt dan gebruikt om de stimulator aan te passen. Een belangrijke doorbraak, vindt neuroloog Thies van Asseldonk. “Elke patiënt reageert anders op de stroompulsen van de batterij. Nu moet de patiënt na de plaatsing van de stimulator het eerste jaar vijf à tien keer naar het ziekenhuis komen om de beste instelling te vinden. Met een zelfsturende batterij kunnen we dat aantal in de toekomst reduceren wat veel tijd, geld en energie bespaart.”
