In eerste instantie lijkt het een rustige, doodgewone zondagmiddag in het centrum van Tilburg. Totdat er ter hoogte van de Heuvelstraat zachtjes het geluid van trommels klinkt. Als het geluid dichterbij beweegt, kan het winkelend publiek er niet meer omheen: vijf op stelten slenterende drummers laten van zich horen. Vandaag maakt Tilburg kennis met stille armoede op een luide manier.
Even verderop in het winkelgebied klinken loeiende sirenes. “Gefeliciteerd, u bent goedgekeurd voor armoede,” laat een vrijwilliger weten aan twee nietsvermoedende mensen. Ze worden door een poortje geleid terwijl een ander de sirenes loeit. Ingrid Ramaan (47), vrijwilliger bij de Quiet Community legt uit wat er aan de hand is: “Dit is het armoedegrensspel. We proberen met drie vragen een zaadje te planten bij mensen, zodat ze even stilstaan bij de dilemma’s die horen bij armoede.” Ingrid is sinds 2013 vrijwilliger voor de stichting.
Armoede is een smet op de stad”
De Quiet Community begon in Tilburg. De stichting is een ontmoetingsplek voor mensen die in stille armoede leven. Ruim 400 lokale sponsoren stellen regelmatig een gratis dienst, product of verwennerij ter beschikking aan de members van Quiet. “We hadden destijds nooit durven dromen dat de stichting zes jaar oud zou worden. Veel steden in Nederland hebben het overgenomen. Tegelijkertijd is het droevig dat dit nodig is. In Tilburg leven 20.000 mensen in armoede. Het is een smet op de stad,” zegt Ingrid.
De vrijwilligers kruipen vandaag in de rol van een ambtenaar. Het winkelend publiek krijgt drie kenmerkende dilemma’s voorgeschoteld. Nick, ook vrijwilliger bij de Quiet Community, vertelt: “Dit voorbeeld hebben wij direct van een Quiet member gehoord: Stel, u zit in de bijstand en uw stofzuiger gaat kapot. De gemeente heeft hiervoor een ondersteunend budget. Hoe werkt dat? A: Men vertrouwt u, het wordt vlot geregeld. Of b: de bijstandsconsulent wil dat je met je kapotte stofzuiger langskomt zodat ze het kunnen controleren.” Nick laat weten dat de tweede optie helaas juist is. “Het is vaak heel vernederend. Ik snap dat er altijd regels en voorwaarden nodig zijn, maar daar verzuipen deze mensen in.”
Het hele systeem gaat uit van wantrouwen”
“Ze mogen de armoedegrens over,” laat vrijwilliger Nick J. Swarth weten aan Ingrid. Een strenge Ingrid ritst het ingevulde blaadje uit de handen van de mensen en controleert de antwoorden. Als de antwoorden juist zijn, krijgen ze een stempel. Nick begeleid dan de mensen door de armoedegrenspoort. “Zelfs mensen die nooit met armoede te maken hebben gehad, kennen het juiste antwoord.” Volgens Nick komt dat omdat iedereen ziet hoe hard het systeem kan zijn. “Het hele uitkeringssysteem gaat uit van wantrouwen. Je moet jezelf continu bewijzen in je armoede. De Quiet Community gaat juist over vertrouwen. Mensen kunnen hun schaamte hier doorbreken en in gesprek gaan met anderen die in een soortgelijke situatie zitten.”
Dinsdag 5 oktober verscheen de derde editie van de Quiet 500, de tegenhanger van de Quote 500.