Edita Saakian
Als het gaat om het Tilburgs dialect, moet je bij Theo zijn. Al jaren zet hij zich in voor het in stand houden van het rasechte Tilburgs via de stichting Tilburgse Taol. Binnenkort starten onder zijn leiding weer Tilburgse taallessen.
“De kinderen spreken het veel minder met elkaar.”
Op dit moment zijn daar vooral mensen van 30 jaar en ouder in geïnteresseerd. Ook kinderen zouden volgens hem het Tilburgs dialect weer aangeleerd mogen krijgen. “Het wordt steeds moeilijker om de schooljeugd te interesseren in het dialect. Op scholen is er geen plek om daar op een leuke manier mee bezig te zijn. De kinderen spreken het veel minder met elkaar.”
Het dialect verdwijnt volgens van Iersel steeds meer naar de achtergrond. Hij probeert op alle mogelijke manieren het dialect in stand te houden. Zo schrijft hij columns in wijkkranten in het Tilburgs. “Het Tilburgs dialect hoor je wel in de wijken hier en daar en buurtcentra. En ook bij de oudere generatie bij verzorgingshuizen. Daar houdt het wel een beetje bij op en dat vind ik doodzonde.”
“Mensen schrijven vaak wat ze horen, maar dat klopt vaak niet.”
Het Tilburgs dialect is volgens Theo als één van de weinige nog echt intact gebleven. “In andere steden in Brabant merk je dat het dialect een soort algemeen Brabants is geworden. Alleen in Tilburg en Bergen op Zoom bestaat het dialect uit echt specifieke woorden die je alleen daar hoort.”
Op een aantal momenten in het jaar merkt Theo wel een piek in het gebruik van het dialect. Zoals tijdens de kermis en carnaval. “Daar word ik heel blij van, alleen gaat het vaak nog eens mis met het schrijven ervan. Mensen schrijven vaak wat ze horen, maar dat klopt vaak niet.”
“Het wordt soms ingewikkeld door de schrijfwijze, maar dat maakt ons dialect juist interessant.”
Als voorbeeld geeft hij het woord ‘ene’. “Dat woord wordt vaak verkeerd geschreven als ‘unne’, maar als je het volgens door de officiële Tilburgse spellingscontrole heen laat gaan, dan schrijf je het als ene”. Een heel makkelijk dialect is het dan ook niet, weet hij. “Als je in Tilburg geboren bent, heb je altijd wel een bepaald gevoel bij ons mooie dialect. Het wordt soms wel ingewikkeld door de schrijfwijze van de klanken, maar dat maakt ons dialect juist zo interessant.”
Theo is nog lang niet klaar met zijn missie. Als je hem vraagt naar zijn favoriete Tilburgse spreuk houdt hij het simpel: houdoe war.
