Robert UrbaschekDe uitslag wijst op een flinke verschuiving in de Brabantse politiek. Grootste partijen in Tilburg zijn Forum voor Democratie, VVD en GroenLinks. Net buiten de stadsgrenzen is niet GroenLinks, maar het CDA de derde grootste partij. Uit de voorlopige uitslagen van de waterschappen is in Waterschap de Dommel Water Natuurlijk de grote winnaar met 8 van de 23 verkiesbare zetels. De op een na grootste partij is de VVD met de helft van de zetels. In Waterschap Brabantse Delta zijn de stemmen gelijker verdeeld: VVD, Ons Water, CDA en West-Brabant Waterbreed krijgen respectievelijk 18,1%, 16,0%, 12,8% en 12,4% van de stemmen. De opkomst was bij deze verkiezingen een stuk hoger dan de vorige keer, in de meeste Brabantse gemeenten kwamen 10% meer mensen stemmen. Zo ook in Tilburg, waar ruim 47% procent van de kiezers naar de stembus gingen, ten opzichte van 37% in 2015 (bron: Kiesraad).
Door Robert Urbaschek
Hoewel het nog even afwachten wordt hoe het bestuur van de Provincie Noord-Brabant eruit gaat zien, is één ding in elk geval zeker: het gaat een flinke klus worden. De zogeheten `versplintering van het politieke landschap’ die van de kabinetsvorming van Rutte III zo’n ellenlang toneelspel maakte, steekspellen en al, zet zich door bij de Provinciale Statenverkiezingen. Van de partijen die de afgelopen vier jaar het dagelijkse bestuur van de Provincie vormden, lijkt het er op dit moment op dat alleen de VVD geen zetels moet inleveren. In welke mate het resultaat voortkomt uit onvrede over het beleid van de Provincie, over dat van het kabinet, of juist over het hele politieke systeem, blijft giswerk. Maar het is duidelijk dat er veel staat te gebeuren de komende bestuursperiode.
De verkiezingsuitslag brengt bovendien ook het huidige Provinciebestuur in een lastige positie, aangezien het de afgelopen vier jaar flink heeft ingezet op duurzaamheid en de energietransitie. Maar de echte vraag is niet of er nog wel genoeg draagvlak voor gaat zijn onder de Statenleden, maar onder Brabanders. Zo wil de Provincie bijvoorbeeld Brabanders van het gas en de benzine afkrijgen en investeren in nieuwe vormen van mobiliteit en energieopwekking. Aangezien het hier gaat om grote investeringen voor de lange termijn, is het onwaarschijnlijk dat deze plannen zomaar opzij worden geschoven. Maar het nieuwe bestuur moet duidelijk wel flink aan de slag om de rest van Brabant mee te krijgen met haar plannen. Mensen hebben namelijk niet geheel onterechte zorgen over wat dit gaat betekenen voor bijvoorbeeld hun energierekening of baanzekerheid, en wat de plannen van de Provincie gaan betekenen voor hun toekomst.
Als deze uitslag één ding is, dan is het een vraag om verandering. Gezien de trends in de rest van Nederland (en de wereld) gaat het hierbij waarschijnlijk niet per se om een verandering in beleid, maar in aanpak. Mensen geven aan het gevoel te hebben dat de politiek ver weg van ze staat, dat er niet naar hen wordt omgekeken of naar hen wordt geluisterd. De structureel lage opkomst bij verkiezingen en de grote verschuivingen in het politieke landschap van de afgelopen jaren lijken hier dan ook uiting van te zijn. De politiek zou er goed aan doen om deze signalen niet lichtzinnig op te vatten. Alle Brabanders betrekken bij besluitvorming en hun zorgen serieus nemen, is voor de Provincie namelijk niet alleen de enige manier om nóg gecompliceerdere uitslagen te voorkomen, maar ook om te voorkomen dat het draagvlak voor haar beleid net zo hard wegsmelt als onze ijskappen.
Omroep Tilburg zocht in aanloop naar de verkiezingen naar een antwoord op de vraag of de Provincie nog een toekomst heeft als bestuurslaag. Dit is hier terug te kijken.
Update – De eerste zin en titel zijn aangepast na de bekendmaking van de definitieve uitslag.
