Klimaatwetenschapper Reyer Gerlagh: ‘Lokaal iets doen heeft wél zin’

Tilburg merkt de gevolgen van klimaatverandering al, vooral door de toenemende neerslag vorig jaar. En de aanhoudende droogte op dit moment. “We hebben hier veel last gehad van hoge waterstanden en natte kelders door extreme regenval in korte tijd. Dat zal alleen maar vaker gebeuren”, waarschuwt Gerlagh. De waterafvoer in Tilburg is bovendien complex en wordt in de toekomst nog uitdagender.

Vooral de wijk De Blaak loopt risico. “Dat is een belangrijk afvoerpunt voor Tilburg. Vroeger was dit een moerasgebied. Het water uit Goirle en Riel stroomt via De Blaak naar het noorden. Zonder goede maatregelen kan dat problemen opleveren.”

Burgerberaad als goede stap

Gerlagh, die betrokken was bij het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en directeur is van het Tilburg Sustainability Centre aan Tilburg University, is positief over het burgerberaad over de energietransitie in de stad. “Klimaatbeleid is vaak een elitaire aangelegenheid geweest. Veel mensen hebben het gevoel dat er over hen wordt besloten in plaats van met hen. Een burgerberaad betrekt de gewone burger en maakt het gesprek toegankelijker.”

Energiegemeenschappen: samen sterker

Een van de oplossingen waar Gerlagh voor pleit, is de opzet van ‘energiegemeenschappen’. Dat zijn groepen huishoudens die samen energie opwekken en opslaan. “Het elektriciteitsnet raakt overbelast. Een oplossing is het gebruik van batterijen, mits goed georganiseerd.”

In een energiegemeenschap kunnen meerdere huishoudens met zonnepanelen samenwerken. “Stel: twintig huishoudens doen mee en vijf hebben een batterij. Die batterijen kunnen energie opslaan voor de hele groep. Dit kunnen ze onderling verrekenen, zonder extra belasting.” Ook als de salderingsregeling verdwijnt, blijft dit volgens Gerlagh een slimme aanpak.

Maar om dit van de grond te krijgen, is ondersteuning nodig. “De gemeente moet helpen bij de organisatie. Dit is ingewikkeld en je kunt niet verwachten dat burgers dit zelf helemaal uitzoeken.”

Acties verspreiden zich als een olievlek

Tot slot benadrukt Gerlagh dat lokaal handelen absoluut effect heeft. “Het kan voelen alsof jouw individuele acties niet uitmaken, maar dat is niet waar. Acties verspreiden zich als een olievlek. We kunnen niet 8 miljard mensen vertellen wat ze moeten doen, maar we kunnen wel zelf stappen zetten. En dat moeten we ook gewoon doen.”