Vogelgriep verspreidt zich in Nederland vooral via trekvogels. In 2022 werd voor het eerst het hele jaar door besmette wilde vogels aangetroffen, blijkt uit het rapport Focus op Vogelgriep van de Rekenkamer. Dit heeft grote gevolgen voor de natuur en pluimveebedrijven, zoals het uitsterven van bepaalde diersoorten. Daar zou het vaccin in de toekomst verandering in moeten brengen.
Positieve ontwikkeling
Piet Stokkermans, die de pluimvee- en konijnenvereniging Waalwijk en omstreken overeind houdt, ziet de mogelijke komst van een vaccin als een positieve ontwikkeling. Toch zou hij er zelf geen gebruik van maken. Hij ziet nu dat kleine verenigingen, zoals die van hem in Waalwijk, worden aangekeken bij een uitbraak van de vogelgriep. Dat zou bij een intrede van het vaccin niet meer voor moeten komen.
“Het vaccin zal voor ons te duur worden”, geeft hij meteen aan. “Als de grote pluimveehouders hun kippen of gevogelte wel vaccineren, zijn zij ook niet meer bang voor kleine verenigingen zoals wij. Hun dieren zijn dan in principe beschermd.”
“Dan zijn de mensen zoals ik, die een paar kippen houden, niet meer van belang voor hen. Als de vogelgriep nu uitbreekt, wijzen ze al snel naar de kleinere liefhebbers.” Als er een vaccin komt, is dat volgens Stokkermans niet meer aan de orde. “Laat die grote pluimveehouders maar lekker vaccineren, die zijn dan gevrijwaard van de vogelgriep en dan kunnen wij ook gewoon onze gang gaan. Het kan dan nog altijd voorkomen dat er hier een kip sneuvelt, maar dan lopen de grote bedrijven in ieder geval geen risico meer.”
Ook een ‘wild-probleem’
Ook in het vogelrevalidatiecentrum in Zundert komen af en toe dieren binnen met vogelgriep. Dieren uit het vogelasiel in Tilburg krijgen daar eerste zorg en worden eens in de twee dagen overgebracht naar Zundert voor gespecialiseerde zorg.
Vogels met vogelgriep draaien of schudden met hun kop of hebben een blauwe waas over de ogen. “Ganzen, bijvoorbeeld, maken ook geen geluid meer”, stelt Latoya Siemons, dierverzorger bij het vogelrevalidatiecentrum in Zundert. “De dieren zijn vaak zodanig ziek dat ze er niet meer van kunnen herstellen”, legt ze uit.
Siemons noemt een voorbeeld van een gans waarbij de nek achter op de rug bleef liggen, nadat deze vogelgriep heeft gehad. Er wordt nog wetenschappelijk onderzoek gedaan naar zulke voorvallen. “Als er een vogel met vogelgriep binnenkomt, wordt die ingeslapen. Het is heel besmettelijk”, vertelt de dierverzorgster. De ziekte kan sowieso fataal zijn voor de dieren.
Lastige opgave
Een vogelgriepvaccin lijkt voor de opvang een lastige oplossing, volgens Siemons. “Je zou de dieren kunnen vaccineren als ze binnenkomen, maar ik weet niet of het rendabel is”, vraagt ze zich af. “We krijgen 7000 dieren per jaar binnen en dan moet je opletten dat ze niet dubbel gevaccineerd worden.” Het aantal dieren dat met vogelgriep binnenkomt, en dus geëuthanaseerd wordt, is daar slechts een fractie van.
Het vogelrevalidatiecentrum heeft geen potje om de vaccins uit te betalen. “Ik denk dat het wel zou werken in pluimveestallen”, vertelt Siemons. Het vaccin kan bijdragen, maar is niet de oplossing.”
Dit artikel werd gemaakt in samenwerking met Langstraat Media en verscheen als eerste bij Hart van Brabantnieuws.
