Edita Saakian
Om in Nederland te mogen studeren, moeten niet-EU-studenten, zoals Angel, aantonen dat ze genoeg geld hebben om rond te komen: in 2025 is dat minimaal €13.129,44 per jaar. Dit komt neer op €1.094,12 per maand. Maar naast deze strenge financiële eis, mogen studenten zoals zij maar 16 uur per week werken. Met het minimumloon en de hoge kosten van het leven in Nederland is dat bij lange na niet genoeg om alles te betalen.
Daar komt nog bij dat veel werkgevers afhaken zodra ze horen dat Angel een werkvergunning nodig heeft: “Ik ben al voor de vierde keer afgewezen na een proefdag—niet omdat ik het niet goed deed. Sterker nog, ik was al aangenomen, maar ze ‘veranderden van gedachten’ zodra ze ontdekten dat ze een vergunning moesten aanvragen.”
Haar frustratie uitte ze op sociale media. “Mijn inbox stroomde vol met Surinaamse studenten die hetzelfde ervaren en nergens aan een baan komen. Ik solliciteer me suf. Het voelt oneerlijk, want ik wil gewoon werken om mezelf te kunnen onderhouden.”
Vicieuze cirkel
Angel is niet de enige die hiermee worstelt. Tilburg telt dit jaar slechts een kleine groep Surinaamse studenten—27 bij Fontys en 16 bij Tilburg University—, maar bijna iedereen ervaart dezelfde problemen. De stress van financiële onzekerheid eist ook mentaal zijn tol. “Geldzorgen maakten het bijna onmogelijk om me te concentreren op mijn studie”, zegt Shaquille, die naast haar studie in de zorg werkt. “Er is een groot personeelstekort, dus werk is er in de zorg genoeg, maar met de limiet van 16 uur per week red ik het gewoon niet.”
Voor Angel speelt er nog iets extra’s: als queer persoon voelt ze zich in Nederland veiliger dan in Suriname. “Het idee om terug te gaan naar een land waar ik niet mezelf kan zijn, is angstaanjagend”, zegt ze. “Maar als ik hier niet kan blijven, omdat ik het financieel niet trek, heb ik geen keuze.”
Werkregels maken het nog moeilijker
De regels rondom werken maken de situatie extra schrijnend. Surinaamse studenten hebben niet alleen een verblijfsvergunning nodig, maar hun werkgever moet ook een speciale tewerkstellingsvergunning (TWV) aanvragen. Dit proces kost tijd en moeite, en veel bedrijven zitten daar niet op te wachten.
“Veel studenten lopen hierop vast”, zegt Fariel Soeleiman, oprichter van het YouTube-kanaal Stukaderen in Nederland , dat advies geeft aan Surinaamse studenten. “Werkgevers willen gewoon geen extra administratieve stappen zetten.”
Volgens cijfers van het UWV die zijn opgevraagd, worden de meeste werkvergunningen in 2024 geweigerd, omdat niet werd voldaan aan de voorwaarden voor de arbeidstijd van een werkstudent. “Voor studenten van buiten Europa geldt dat aan hun een verblijfsvergunning is verleend voor bepaalde tijd, voor het volgen van hun studie. Om misbruik van dit visum voor studie te voorkomen, is een grens gesteld aan de maximale arbeidsduur die de student mag werken naast zijn studie”, laat een woordvoerder weten.
Geen netwerk, geen vangnet
Een ander probleem is dat Surinaamse studenten in Nederland een klein en minder georganiseerd netwerk hebben in vergelijking met studenten uit bijvoorbeeld China of India. Grotere internationale gemeenschappen hebben vaak eigen verenigingen, bedrijven die speciaal voor hen vacatures openstellen en een sterk netwerk van oud-studenten. Surinaamse studenten moeten het veel meer zelf uitzoeken.
Fontys Hogescholen erkent dat dit een probleem is en probeert de begeleiding te verbeteren, onder andere via de studentencommunity Fontys Caribbean Connection, dat activiteiten organiseert om studenten te ondersteunen.
Wat moet er veranderen?
Studenten als Angel en Shaquille willen vooral meer begrip en soepelere regels. “Het zou al enorm schelen als de werkvergunning niet meer nodig was of dat we meer dan 16 uur per week zouden mogen werken.” Fariel voegt daar aan toe: “Surinaamse studenten zijn zeer gemotiveerd om te werken, gezien de grootste groep geen financiële steun kan krijgen van hun ouders, overheid of andere instanties.”
Ze pleit ook voor een database met werkgevers die wél bereid zijn om internationale studenten aan te nemen, zodat studenten niet steeds tegen een muur aanlopen.
Angel hoopt dat de regels ooit eerlijker worden. “Ik wil gewoon de kans om te werken en mijn eigen toekomst op te bouwen. Maar zoals het nu is, voelt het alsof we keihard moeten vechten om hier te mogen studeren.”
