Tilburgse cultuursector dreigt thuis te verliezen: gemeente legt verbod op repeteren en voorstellingen in WAT-hal

WAT-hal
Tientallen culturele en creatieve verenigingen huizen in het pand aan de Jules de Beerstraat (links Kees Bekkers, beheerder van de hal, rechts Jef Haen, secretaris SBBT).

Een voormalige opslagloods aan de Jules de Beerstraat op industrieterrein Kraaiven is al meer dan tien jaar de thuisbasis voor toneelgroepen, koren, dansscholen en andere culturele verenigingen in Tilburg. Maar door een strikte omgevingsvergunning en een gebrek aan passende alternatieven, hangt de toekomst nu aan een zijden draadje. De gemeente Tilburg legt namelijk per 1 januari 2025 een verbod op alle repetities en kleinschalige voorstellingen in de WAT-hal.

Dit besluit komt hard aan bij Jef Haen, secretaris van Stichting Beheer Bouwhal Tilburg (SBBT). De hal is sinds 2011 eigendom van de stichting. “Het zou heel erg zijn”, verzucht Haen, “Deze plek is uitgegroeid tot een unieke broedplaats voor cultuur en we dreigen hier straks een groot deel van de Tilburgse cultuursector kwijt te raken.”

De WAT-hal biedt onderdak aan Carnavalsstichting Tilburg, Stichting Ateliers Tilburg en Stichting Werkplaats Amateurkunst Tilburg (WAT). Om die laatste speelt het probleem. Stichting WAT verhuurt op haar beurt opslag- en repetitieruimte aan zo’n twintig kleinere verenigingen, zoals theatergroepen, koren en dansscholen. Een aantal maakt alleen gebruik van de mogelijkheid om decors of andere materialen op te slaan. Maar er is ook een tiental aan verenigingen die actief repeteren en voorstellingen instuderen in de bouwhal.

“Dan kun je ook niet uitwijken naar een wijkcentrum ofzo”

Voor deze clubs is Stichting WAT van enorm belang. “Voor een redelijk bedrag kan de stichting een grote repetitieruimte aanbieden. En voor een aantal producties is dat juist heel moeilijk te vinden.” Zo heeft de musical ‘Hier adem ik vrij’, recentelijk uitgevoerd in de Schouwburg, gerepeteerd in de bouwhal, omdat daar hun decors opgesteld konden worden. “Zij konden daar in de volledige setting repeteren”, vervolgt Haen. “Dat is verder in heel Tilburg niet mogelijk. Dan kun je ook niet uitwijken naar een wijkcentrum ofzo.”

De beslissing van de gemeente om repetities en kleinschalige voorstellingen in de WAT-hal per 1 januari 2025 te verbieden, slaat als een bom in bij de verenigingen. In een voorlichtingsbijeenkomst tussen het SBBT, het WAT-bestuur en de gebruikers van de hal heeft musicalvereniging BOeMS al gezegd dat deze beslissing van de gemeente, het einde zal betekenen van dit 50-jarig gezelschap.

“Veel van deze verenigingen kunnen nergens anders terecht voor een vergelijkbare huurprijs”

“Het zou vreselijk zijn als het zo eindigt voor Tilburgse verenigingen die hier al jarenlang zitten”, zegt Haen. BOeMS zou dan zeker niet de enige zijn, Haen somt meerdere dansscholen, koren en gezelschappen op. “Veel van deze verenigingen kunnen nergens anders terecht voor een vergelijkbare huurprijs, wat ze in grote financiële problemen brengt. De hal is voor veel groepen de enige betaalbare optie voor repetities en opslag van decors.”  

De problemen voor Stichting WAT begonnen in 2019, toen een ambtenaar van Handhaving opmerkte dat repetities en voorstellingen binnen het omgevingsplan niet toegestaan zijn. Wat volgde was een gedoogregeling, die sindsdien meerdere keren met een tijdelijke omgevingsvergunning werd verlengd.

Een drukbezochte hal tijdens een optreden van seniorenkoor De Gouden Mix (Foto: Kees Bekkers).
Alternatieve locatie?

Volgens Haen was de hal vanaf het begin bedoeld voor culturele activiteiten. “De gemeente heeft ons destijds zelf subsidies gegeven om de ruimte als repetitie- en opslagruimte in te richten”, legt hij uit. Nu dreigt een definitief verbod: “Het is zo dat de gemeente het belang van Stichting WAT erkende. Ze hebben toen ook beloofd om naar een alternatieve locatie voor de stichting te zoeken. Maar daar is tot heden nog niets van terechtgekomen.”

Het wrange is volgens Haen dat er genoeg uitzonderingen worden gemaakt op het bedrijventerrein. Hij doelt hierbij op een partycentrum dat een vergunning kreeg om haar capaciteit te verdubbelen naar duizend bezoekers en een autobedrijf dat een showroom mocht bouwen. “De situatie is heel krom”, verzucht hij.

Aangepaste omgevingsvergunning

De deadline van 1 januari 2025 nadert. Volgens Haen is er nog steeds één optie die alle problemen zou oplossen: het aanpassen van de omgevingsvergunning. “Met een aangepaste omgevingsvergunning kunnen we hier blijven en besparen we de inwoners van Tilburg enorm veel kosten”, benadrukt Haen. “Een nieuwe locatie vinden zou de gemeente en ons alleen maar extra geld kosten. Bovendien verliezen we daarmee een belangrijk stuk van de Tilburgse cultuur.”

De gemeente heeft inderdaad toegezegd om samen met Stichting WAT naar een nieuwe locatie te zoeken, maar tot nu toe heeft dat niets concreets opgeleverd. Een woordvoerder van de gemeente laat weten: “De termijn voor het zoeken naar een alternatieve locatie is mede naar aanleiding van de impact van de coronapandemie verlengd tot 1 januari 2025. De mogelijkheden voor culturele organisaties, verenigingen en makers om in de stad tegen een voor de amateursector betaalbaar tarief (tijdelijke) productie- of oefenruimte te huren, worden ook steeds beperkter, mede als gevolg van de woonopgave en stedelijke ontwikkelingen waar deze ruimten ook voor worden benut.”

De gemeente geeft aan dat er regelmatig contact is met de vertegenwoordigers van Stichting WAT, SBBT en Stichting Ateliers Tilburg. Zij worden op de hoogte gehouden van alle actuele ontwikkelingen. Maar de koren, dansscholen en toneelgezelschappen die nu met plezier gebruik maken van de bouwhal, blijven nog in de onzekerheid leven of zij hun activiteiten in het nieuwe jaar nog wel kunnen voortzetten.

LEES OOK:
Musicalvereniging BOeMs is er een die staat, en dat al vijftig jaar

Angela Weisz