Edita Saakian
De start van het wooncollectief begon in 2013, tijdens een gesprek bij de Piushaven in Tilburg. Willy, toen bijna met pensioen, dacht steeds vaker na over haar toekomstige woonplek. “Ik word ouder”, merkte ze op, “maar wil ik wel in mijn eentje in een groot huis blijven wonen?”
Dit besef werd de eerste stap naar wat later het wooncollectief REMISE zou worden. Voor Willy was het verlangen naar gemeenschap geen nieuw gevoel. “Ik mis het al langer, dat spontane contact met buren,” vertelt ze. “Waar ik nu woon, in de Cornelis de Vriendstraat, zijn de mensen aardig, maar het blijft allemaal oppervlakkig. Je groet elkaar op straat, en dat is het dan wel. Eén keer per jaar is er een barbecue, maar zelfs daar komt maar de helft van de mensen opdagen.”
“Ik verlang naar een plek waar je samen dingen onderneemt, zonder gedoe.”
Het contrast met haar ervaringen in de jaren 80 in de Blaak, toen een nieuwbouwwijk, kan bijna niet groter zijn. “Toen was er een enorme betrokkenheid, en dat was fantastisch. Maar dat gevoel is later nooit meer teruggekomen. Ik verlang naar een plek waar je elkaar tegenkomt, inspireert, en waar je spontaan samen dingen onderneemt, zonder gedoe.”
Willy bleek niet de enige met deze gedachten. In november 2013 zat ze met tien anderen bij haar thuis. “We deelden onze dromen over hoe we later willen wonen en wat onze ervaringen met wonen tot nu toe zijn geweest. Binnen twee maanden zouden we opnieuw samenkomen om verder te praten, en zo begon het idee echt vorm te krijgen.”
“Ontwikkelaars hadden weinig interesse in burgerinitiatieven.”
Al snel werd duidelijk dat de groep dezelfde wens had: samenwonen, maar wel met een eigen privéwoning en een eigen tuin. Tegelijkertijd moest er een gemeenschappelijke ruimte zijn, een gezamenlijke tuin, en voorzieningen zoals een klushok, fietsstalling en zelfs een wasruimte. “Het gaat om die balans tussen privacy en gemeenschappelijkheid”, legt Willy uit.
Toch, tien jaar later, woont Willy nog steeds aan de Cornelis de Vriendstraat. “Ik had gehoopt dat ik op mijn 75ste verjaardag in de REMISE zou wonen”, vertelt ze. “Maar dat gaat helaas niet gebeuren.” Die mijlpaal heeft ze drie dagen geleden namelijk bereikt.
Een van de grootste uitdagingen was het vinden van een locatie. “De gemeente had geen eigen grond en de meeste ontwikkelaars hadden weinig interesse in kleinschalige burgerinitiatieven”, zegt Willy. Pas na lange onderhandelingen en een motie van de gemeenteraad kwam er in 2016 schot in de zaak.
“We willen iets moois achterlaten.”
Het wooncollectief vond uiteindelijk een plek op de oude remise van Arriva, midden in wat nu het Fabriekskwartier van Tilburg wordt. Maar ook hier zijn er obstakels. “Onze plannen zijn al ver uitgewerkt, en daarom hebben we vastgoedbedrijf Triborgh voorgesteld om de garage eerder te slopen, zodat we sneller met de bouw kunnen beginnen.”
Helaas zal de parkeergarage, een belangrijke blikvanger voor de wijk, niet op tijd klaar zijn voor de bewoners van het nieuwe Fabriekskwartier. “Nu overwegen ze de remisegarage tijdelijk als parkeerplaats te gebruiken, wat onze bouw verder kan vertragen. Dat is natuurlijk een grote teleurstelling.”
Ondanks de vertragingen blijft het wooncollectief optimistisch. Ze hebben veel tijd en geld geïnvesteerd, architecten zijn aan het werk, en ze worden begeleid door Kilimanjaro Wonen, een organisatie die hen door het proces loodst. Het collectief wil duurzaam bouwen, wat extra complexiteit en kosten met zich meebrengt. “Maar dat is een bewuste keuze,” zegt Willy. “We voelen ons verantwoordelijk voor de toekomst en willen iets moois achterlaten.”
“We willen niet dat iedereen op z’n negentigste piepend en krakend rondloopt.”
Belangrijk voor de groep is de mix van leeftijden, al is dat niet helemaal gelukt. “We wilden een groep van jong en oud, zodat we elkaar kunnen aanvullen en inspireren. We willen niet dat iedereen op z’n negentigste piepend en krakend rondloopt”, voegt ze glimlachend toe. “Nu varieert de leeftijd van 55 tot 80 jaar, maar we hebben al een sterke band. We organiseren nu al gezamenlijke activiteiten, zoals wandelingen en excursies, en dat helpt om ons al thuis te voelen bij elkaar.”
De hoop is dat de REMISE in 2027 klaar zal zijn, al blijft het een uitdaging. Er zijn nog drie voordeuren over voor nieuwe bewoners. Willy blijft optimistisch, ondanks alles. “We staan voor grote uitdagingen”, zegt ze, “maar ik geloof dat we uiteindelijk iets moois neerzetten. Iets wat niet alleen voor ons, maar ook voor de toekomst betekenisvol is.”
