Tijmen MoelkerDe term ‘Herenboer’ ken je wellicht uit de geschiedenisboeken. Het waren vermogende boeren die, in plaats van zelf de handen uit de mouwen te steken, liever het zware werk aan anderen over lieten. Het personeel bekommerde zich over de oogst, terwijl de ‘heer’ liever alleen de figuurlijke vruchten plukte. Op de moderne variant van de herenboerderij gaat het er iets anders aan toe. De boerderij wordt gepacht door een coöperatie, die in het geval van Herenboerderij Goedentijd uit bijna 230 leden bestaat. De herenboerderijen zijn aangesloten bij een landelijke organisatie, die de boerderijen ondersteunt. Om lid te kunnen worden, leg je éénmalig 2000 euro in. Vervolgens betaal je, afhankelijk van wat je afneemt en de kosten, zo’n 25 tot 45 euro per maand.
Vegetarische of complete ‘mond’
“Wij eten wat we met z’n allen produceren”, legt Herenboerin Lisette Geers uit. “Daarin kun je ook nog een onderscheid maken of je gewassen en straks ook fruit wilt afnemen, dus een vegetarische mond. Of dat je ook vlees eet, want we hebben ook varkens en koeien. Een complete mond.” De ‘monden’ staan voor de mensen die mee-eten van de opbrengst van de herenboerderij. De leden koken hun potje met producten van eigen land natuurlijk niet alleen voor zichzelf, maar voor het gezin. Uiteindelijk kom je dan uit op zo’n 430 monden die gevoed worden met de opbrengst van de boerderij.
Het heeft even geduurd voor de ‘community farm’ van start kon gaan. Drie jaar geleden begon een groep kartrekkers met een zoektocht naar een geschikt perceel. Inmiddels is het eerste productiejaar aangebroken op het stuk land in het buurtschap Goedentijd en staan de gewassen van het huidige seizoen er goed bij. Maar het was geen bloemkool of krop sla die tot de eerste opbrengst gerekend kon worden. “Het eerste dat we hadden was een ei”, weet medeboerin Miriam Michels zich nog te herinneren. Maar vanaf dat eerste ei ging het hard: “Spitskool, boerenkool, bloemkool, wortelen, courgette, pastinaak, bieten. Even rondkijken hoor, boontjes, aardappelen…”, somt Michels op. Inmiddels kunnen er 65 verschillende gewassen worden geteeld op het land van de herenboeren. En ook de eieren bleven komen: inmiddels zijn er zo’n 30.000 verdeeld onder de leden.
Gesloten kring
Hoewel een groot aantal leden zelf ook actief is op de boerderij als vrijwilliger, komt het dagelijkse werk op de boerderij voor rekening van boer Erik. Hij is in dienst van de coöperatie en zorgt ervoor dat er op professionele wijze geteeld wordt, met aandacht voor duurzame landbouw. “Dat betekent dat er niet met pesticiden wordt gewerkt, dus er worden natuurlijke bestrijdingsmiddelen gebruikt. Een ander voorbeeld is dat onze varkens worden gevoerd met alles wat in overvloed is of met de gewassen die doorgeschoten zijn. We proberen zoveel mogelijk de kring gesloten te houden”, vertelt Geers. Michels vult aan: “We proberen op allerlei fronten duurzaam te zijn. We hebben zonnepanelen op het dak liggen en gaan we volgend jaar het regenwater van het schuurdak opvangen.”
Herenboer worden kan nog steeds. Uiteindelijk is het doel om zo’n 500 monden te kunnen voeden vanaf de boerderij in Alphen.
